දිවිනසා ගැනීම විමුක්‌තියක්ද? එක්තරා විදිහකට ඔව්!
ධර්මයට අනුකූලව නම් දිවිනසා ගැනීම පාපයක්. එතැනින් එහා අපාගතවීමක් වෙනව කියලා කිව්වට ඒක ඔප්පු කරන්න අමාරු කාරණයක්. අමරාදේවී කිව්වා වගේ ගියොත් කෙනෙක් යළිත් නොඑන තැනක ඉඳන් ඒ පර්යේෂණය කරන්න තරම් මිනිස් තාක්ෂණය තවම දියුණු නෑ.
සමහරවිට හැමාකාරයකම ආගම් ධර්මයන්වල දිවිනසාගැනීම අධෛර්යමත් කරන්නේ ඉතා කලාතුරකින් ලැබෙන මනුෂ්‍ය ජීවිතයේ වටිනාකම කියමින්. වටිනා හැමදේම සුන්දර නොවන බව මග හැරුණද මග හැරියද නොදන්නා නමුත් හිත නිවන කතා හදලා දීලා තියෙනවා අභියෝග ජය ගන්නකොට ජීවිතය සුන්දර වෙනවා වගේ. ඒත් ඒක කොයිතරම් දුරකට ප්‍රායෝගිකද කියලා ප්‍රශ්නාර්ථයක් තියෙනවා.
ඇයි මිනිස්සු දිවි නසා ගන්නවා ඇත්තේ?
විශාදය උණ හෙම්බිරිස්සාවට වඩා සුලබ ලෝකෙක පේන දේම ඇත්ත නොවන බව තේරුම් ගන්න තරම් සමාජය යථාර්ථවාදී නෑ. ඇයි අනේ එයාට නං මොන ප්‍රශ්න ද, යසට ඉන්න පුළුවන් නේද, අරකද මේකද කියනවට වඩා විශාදය සහ අවශ්‍ය ප්‍රතිචාර ගැන නිසි අවබෝධයක් සමාජයට නැහැ.
හැබැයි ඒ එක්කම තමන්ට තේරුම් ගන්න අමාරු දේවල්වලට විවිධාකාර දේශපාලනික, සමාජීය, සංස්කෘතික කෝණවලින් බලලා වීරත්වයක් ආරෝපණය කරන්නත් සමාජයට පුළුවන්. Depression කියන එකත් Diabetic, pressure, cholesterol වගෙ 'පොෂ් ලෙඩ' ලැයිස්තුවට එක් කරන දවසකුත් වැඩි ඈතක නෑ වගේ පේනවා. පොඩි පසුබෑමකට ඇත්තේ අනිත් ලෙඩ සුඛෝපභෝගී ජීවන රටාවක් ගැන ඉඟි හැටියට ගත්තට විශාදය "මානසික රෝගයක්නේ" කියන "මොනවා වුණත් වස ලැජ්ජාවක්නේ" කියන සාම්ප්‍රදායික ආකල්පය වෙන්න පුළුවන්.
ඇත්තටම විශාදය ඇතිවෙන්න හේතු පිටට පේන දේවල් නෙවෙයි. එක රැයකින් ඇතිවන දෙයකුත් නෙවෙයි. කාලයක් තිස්සේ සමහරවිට තමන්වත් හරිහැටි නොදන්නා හේතු, ඉච්ඡාභංගත්වය, වේදනාව, බලාපොරොත්තු කඩවීම්, ප්‍රශ්න ගැටලු, හිත් රිදීම් වගේ මානසික කාරණා වගේම භෞතික, ශාරීරික කාරණාත් ඒ ලැයිස්තුවට එකතුවෙලා තියෙන්න පුළුවන්. ඒ තත්ත්වය සමහරවිට විශාදයෙන් පෙළෙන කෙනාට පුළුවන් වෙනත් දේකට ආරෝපණය කරලා පෙන්නන්න. එක්තරා විදියක රැවටීමක් ලෝකයාට කරන්නේ තමන්ගේ අතිශය පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කරගැනීමේ පියවරක් විදිහට. ඒක සාමාන්‍ය මනුස්සයෙක්ට නොතේරෙන හරිම සංකීර්ණ සිතුවිලි ක්‍රියාවලියක්. ඒ නිසාම තමයි විශාද රෝගීන්ව හඳුනාගන්න අපහසු වගේම නිසි උපකාර වෛද්‍යවරුන්ටවත් දෙන්න අමාරු. විශාදය සම්පූර්ණයෙන්ම සුවපත් කරන්න වෛද්‍ය විද්‍යාවට බෑ. කළමනාකරණය කිරීමක් විතරයි කරන්න පුළුවන්. ඒකත් උග්‍ර අතට හැරිලා නැත්නම් වැඩි පාලනයක් තියෙන්නේ තමන්ගේ අතේ (හොඳට හෝ නරකට). තමන්ගේ සිතුවිලි, trigger points කාටත් වඩා හොඳින් දන්නේ තමන්. වෙනත් ලෙඩක් වගේ ලේ, මළමුත්‍රා පරීක්ෂා කිරීමෙන් විශාද තත්ත්වය අඳුනගන්න බෑ.
අනෙක් වැදගත්ම කාරණය විශාදයට ගොදුරු වෙන්නේ සමාජය නිරන්තරයෙන් වරදවා කියවාගන්න ආකාරයට පෞර්ෂත්වයෙ තියෙන අඩුපාඩුවක් නිසා විතරක්ම නෙවෙයි. බොහොම ශක්තිමත් මිනිස්සු පවා විශාදයට ගොදුරු වෙනවා. එතනදී සමහරු අධිසංවේදී වෙන්න පුළුවන්, සමහරුන්ගේ සංවේදීතාවය ශූන්‍යයට ආසන්න වෙන්න පුළුවන් (අපි කියන්නේ ගලක් වගේ හිතේ තෙතමනයක් නැති මිනිස්සු කියලා)
කෙනෙක් දිවිනසාගත්තම රැල්ලක් වගේ නැගෙන විශාද සංවාදවල ලොකු පලප්‍රයෝජනයක් තියෙනවද කියන ගැටලුව තියෙනවා. මොකද දිවිනසාගැනීමකදි යම්තාක් දුරකට එළිවෙන්න පුළුවන් ඒ මනුස්සයාගේ පෞද්ගලිකත්වයක කුණුරසය විඳීමකට සහ ඊනියා මරණ පරීක්ෂණවලට අමතර දෙයක් මේ සංවාදවල දකින්න අමාරුයි. අනෙක් අතට අවධානය බලාපොරොත්තුවීම පුද්ගලයානුබද්ධයි. සමහරු ආදරය අවධානය පිළිගැනීම බලාපොරොත්තු වෙන්න පුළුවන්, සමහරු කිසිමාකාරයකින් කෙනෙකුට දැනෙන්න ළංවෙන්න නොදී තදබල බලකොටු/බංකර් හදාගෙන තමන්ගෙ පුද්ගලිකත්වය, හැඟීම්, සිතුවිලි ආරක්ෂා කරනවා වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි මේ අන්ත දෙකම එක තැනකදී පුපුරායාමෙන් තමයි දිවිනසාගැනීම සිද්ධවෙන්නේ.
තමන්ගෙ ජීවිත කාලයෙදි එක මොහොතකවත් දිවිනසාගන්න නොහිතුණ පෘථග්ජන මිනිස්සු ඇත්තේ අතළොස්සක්. නමුත්, විශාදයෙදි මේක තමයි last resort එක. වෙනත් විදිහකට කිව්වොත් කලා වැවේ වතුර කාන්දුව නවත්තන් හිටිය කාලගේ කතාව වගේ. අනිවාර්යයෙන්ම කඩාගෙන යනවා ඒත් පුලුවන් තරම් කාලයක් උත්සාහ කරනවා නවත්තන්න.
හිටිහැටියේ ගත්ත තීරණයක් වගේ මේ ගොඩක් සිද්ධිවල දැනුණට ඇත්තටම නම් ඒක කාලයක් තිස්සේ ගොඩනැගෙන සංකීර්ණ සැලැස්මක්. ඒ සැලැස්මවල් ඇඳෙන්නේ අර last resort එකටම තමයි. කතාවට කියනවා වගේ කොහෙන් ගියත් කැරකිලා යන්නේ එතනට.
ඇයි එච්චර සැලැසුම් කරලා ඕක කරන්න ඕන? අර සුන්දර කියන මිනිස් ආත්මභාවයන් නිකම්ම ලැබිලා නෑ. මහ නූල් ගොඩක් එක්ක පටලලා තමයි දීලා තියෙන්නේ. සංසාරය සහ බැඳීම් කියලා බෞද්ධ දර්ශනයේ එන සංකල්පය අනුව එක දුෂ්කර විමුක්‌ති මාර්ගයක් ගැන කියනවා, ඒ සියලු සංස්කාර ධර්මයන්ගේ අනිත්‍යය අවබෝධ කරගෙන ඇලීම් බැඳීම් ගැටීම්වලින් වියුක්තව සංසාරයෙන් මිදෙන්න තියෙනවා කියන මාර්ගය. ඒක කියන තරම්ම පහසු නැති හින්දත් කාලයක් ගතවෙන හින්දත් විශාදයට ලොකු බලාපොරොත්තු දෙන්න පුළුවන් ද කියලා කියන්න අමාරුයි. ඒත් කළමනාකරණය කරගන්න යම් උපකාරයක් තියෙයි. ඉතින් එහෙම වුණාම විශාදයට පේන එකම ඉක්මණ් විමුක්තිය දිවිනසා ගැනීම නම් අපිට ඒකට දොස් කියන්න ඇත්තටම පුළුවන් ද?
~🖋️ Aash Weerasinghe
#AW #thaniya #medusa #medusasjournal #lka #SuicideAwareness
